ภาวะมุมตาแคบคืออะไร เกิดจากอะไร มีแนวทางการรักษาอย่างไรบ้าง
หลายคนอาจไม่เคยทราบว่าโครงสร้างดวงตาของเรานั้นมีความซับซ้อน และหนึ่งในภาวะที่ควรทำความรู้จักคือ “มุมตาแคบ” ซึ่งเป็นภาวะที่อาจไม่มีอาการแสดงในระยะแรก แต่เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่นำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นได้ บทความนี้จะพาทุกคนไปทำความเข้าใจถึงภาวะดังกล่าวมุมตาแคบเกิดจากอะไร มีแนวทางการรักษาที่ถูกต้องโดยจักษุแพทย์อย่างไรบ้าง
มุมตา คืออะไร
มุมตา (Anterior Chamber Angle) คือ ส่วนของดวงตาที่อยู่บริเวณช่องหน้าม่านตา โดยเป็นมุมที่เกิดขึ้นระหว่างกระจกตาดำ (Cornea) ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อโปร่งใสส่วนหน้าสุดของตา และม่านตา (Iris) ซึ่งเป็นส่วนที่มีสีของดวงตา มุมตานี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะเป็นทางระบายของเหลวที่เรียกว่า Aqueous Humor หรือน้ำหล่อเลี้ยงลูกตา เพื่อรักษาระดับความดันในลูกตาให้สมดุลและเป็นปกติ หากมุมตาทำงานผิดปกติไปก็อาจส่งผลต่อสุขภาพดวงตาได้
มุมตาแคบ คืออะไร
ภาวะมุมตาแคบ (Narrow Angle) คือ ภาวะที่โครงสร้างภายในลูกตาทำให้มุมระบายของเหลวที่อยู่ระหว่างกระจกตาและม่านตานั้นมีขนาดแคบกว่าปกติ เมื่อม่านตาเคลื่อนตัวเข้ามาอยู่ใกล้กระจกตามากเกินไป จะทำให้การระบายน้ำหล่อเลี้ยงลูกตาทำได้ไม่ดีเท่าที่ควร ส่งผลให้ความดันในลูกตาสะสมสูงขึ้น ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่อาจพัฒนาไปสู่โรคต้อหินชนิดมุมปิดที่เป็นอันตรายต่อการมองเห็นในระยะยาวได้
อาการของคนที่มีมุมตาแคบ
โดยส่วนใหญ่แล้วภาวะมุมตาแคบมักไม่แสดงอาการที่ชัดเจนในระยะเริ่มต้น ทำให้หลายคนไม่ทราบว่าตนเองมีความเสี่ยงอยู่ อย่างไรก็ตาม หากเริ่มมีอาการอาจเป็นสัญญาณเตือนของความดันตาที่เริ่มสูงขึ้น ซึ่งควรรีบปรึกษาจักษุแพทย์ โดยอาการที่อาจพบได้ มีดังนี้
- มองเห็นแสงรุ้งรอบดวงไฟ โดยเฉพาะในช่วงเวลากลางคืน จะเห็นเป็นวงแสงสีรุ้งล้อมรอบหลอดไฟ
- ปวดตาหรือปวดศีรษะ อาจมีอาการปวดบริเวณกระบอกตาหรือศีรษะเล็กน้อย โดยเฉพาะหลังการใช้สายตาในที่มืด หรือมีอารมณ์เครียด
- ตาพร่ามัวเป็นครั้งคราว การมองเห็นอาจไม่คมชัดเหมือนเดิม โดยอาการจะเป็น ๆ หาย ๆ
- ตาแดงเล็กน้อย อาจมีอาการตาแดงร่วมด้วยในบางครั้ง
ภาวะแทรกซ้อนของคนที่มีมุมตาแคบ
ภาวะมุมตาแคบมีความเสี่ยงสูงที่จะพัฒนาไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ หากไม่ได้รับการตรวจวินิจฉัยและป้องกันอย่างเหมาะสม ภาวะที่น่ากังวลที่สุดคือ "มุมตาปิดเฉียบพลัน" ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ เกิดขึ้นเมื่อความดันลูกตาสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดอาการปวดตาและศีรษะรุนแรง ตาแดงก่ำ และตามัวคล้ายมองผ่านม่านหมอก อาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียนร่วมด้วย นอกจากนี้ยังเสี่ยงต่อ "โรคต้อหินชนิดมุมปิดเรื้อรัง" ที่ความดันตาค่อย ๆ สูงขึ้นต่อเนื่องเป็นเวลานาน ซึ่งทั้งสองภาวะนี้หากปล่อยทิ้งไว้อาจทำลายเส้นประสาทตาและนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้
มุมตาแคบเกิดจากอะไร
หลายคนอาจสงสัยว่าภาวะมุมตาแคบเกิดจากสาเหตุใดเป็นหลัก ซึ่งส่วนใหญ่มักเกี่ยวข้องกับโครงสร้างทางกายภาพของลูกตาที่ส่งต่อกันมาทางพันธุกรรม รวมถึงปัจจัยอื่น ๆ ที่เพิ่มความเสี่ยงได้ ดังนี้
- อายุที่เพิ่มขึ้น เมื่ออายุมากขึ้น เลนส์แก้วตาจะหนาตัวขึ้นตามธรรมชาติ ทำให้ดันม่านตาไปข้างหน้าและส่งผลให้มุมตาแคบลงได้
- พันธุกรรม หากคนในครอบครัวมีประวัติภาวะมุมตาแคบ หรือเป็นต้อหินชนิดมุมปิด ก็จะมีความเสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไป
- เชื้อชาติ คนเชื้อชาติเอเชีย โดยเฉพาะเอเชียตะวันออก มีแนวโน้มที่จะมีโครงสร้างลูกตาที่เล็กและมุมตาแคบมากกว่าเชื้อชาติอื่น
- สายตายาว ผู้ที่มีภาวะสายตายาวโดยกำเนิด มักจะมีขนาดลูกตาที่สั้นกว่าปกติ ซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้ช่องหน้าม่านตามีขนาดเล็กและมุมตาแคบตามไปด้วย
การรักษาด้วยเลเซอร์ม่านตา
การยิงเลเซอร์เปิดทางระบายน้ำที่ม่านตา (Laser Peripheral Iridotomy หรือ LPI) เป็นวิธีการรักษาและป้องกันภาวะมุมตาปิดที่ได้มาตรฐานและมีประสิทธิภาพสูง หลักการคือจักษุแพทย์จะใช้พลังงานเลเซอร์ยิงสร้างรูระบายขนาดเล็กที่บริเวณขอบม่านตา เพื่อเป็นทางลัดให้น้ำหล่อเลี้ยงลูกตาสามารถไหลเวียนจากด้านหลังไปยังด้านหน้าของม่านตาได้สะดวกขึ้น การทำเช่นนี้จะช่วยลดแรงดันที่ดันม่านตาให้โป่งออก ส่งผลให้มุมตาเปิดกว้างขึ้นและความเสี่ยงที่มุมตาจะปิดลงก็ลดน้อยลงอย่างมาก
สรุปบทความ
มุมตาแคบเกิดจากหลายปัจจัย ซึ่งเป็นปัญหาที่ไม่ควรมองข้าม เพราะอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนรุนแรงอย่างต้อหินมุมปิดเฉียบพลันที่ทำให้สูญเสียการมองเห็นได้ นอกจากนี้ ยังมีปัญหาเรื่องชั้นตาอื่น ๆ ที่อาจส่งพบกับการมองเห็นได้เช่นกัน สำหรับผู้ที่มีปัญหาชั้นตาและกำลังมองหาคลินิกทำตาเพื่อที่จะแก้ตาให้ดีขึ้น สามารถปรึกษาจักษุแพทย์ผู้ชำนาญการขอ Sky Clinic ซึ่งมีความเชี่ยวชาญด้านการทำตาสองชั้น เปิดหัวตา แก้ไขกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง ซ่อนแผลใต้คิ้ว และกำจัดถุงไขมันใต้ตา เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสมกับปัญหาของเรา
ที่มา : -