หลังจากทำศัลยกรรมตาสองชั้นหรือหลังจากการทำศัลยกรรมอื่น ๆ อาการที่หลายคนต้องเผชิญ คืออาการบวมที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ วันนี้ Sky Clinic จะพาไปดูว่าอาการบวมเหล่านี้เกิดมาจากอะไร และมีวิธีลดบวมหลังทําตาอย่างไรบ้าง พร้อมเคล็ดลับการดูแลตัวเองหลังทำศัลยกรรมที่จะช่วยให้อาการบวมทุเลาลงได้เร็วขึ้น ซึ่งเทคนิคเหล่านี้สามารถนำไปปรับใช้ได้กับการทำศัลยกรรมส่วนอื่น ๆ ด้วย มาดูกันว่าเราจะมีวิธีจัดการกับอาการบวมหลังทำศัลยกรรมได้อย่างไรบ้าง ในบทความนี้กัน
การผ่าตัดทำตาสองชั้นเป็นการปรับแต่งเนื้อเยื่อบริเวณเปลือกตา ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติที่จะเกิดอาการบวมในช่วงสัปดาห์แรกหลังทำการผ่าตัด โดยอาการบวมนี้เป็นอาการของร่างกายซึ่งเป็นการป้องกันร่างกายจากการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อ ความรุนแรงของอาการบวมจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคลและจะค่อย ๆ ยุบลงตามเวลา อย่างไรก็ตาม หากมีอาการบวมที่ผิดปกติหรือบวมนานเกินไป อาจเกิดจากการดูแลตัวเองที่ไม่ถูกวิธีหลังทำตาสองชั้น ซึ่งอาจส่งผลให้การฟื้นตัวช้ากว่าที่ควร
สำหรับระยะเวลาในการฟื้นตัวและการยุบบวมหลังทำตาสองชั้นนั้น โดยทั่วไปจะเกิดอาการบวมมากที่สุดในช่วง 3 - 4 วันแรกหลังการผ่าตัด ซึ่งเป็นอาการบวมตึงของแผลที่เกิดขึ้นตามปกติ หลังจากวันที่ 5 อาการบวมจะเริ่มทุเลาลง และเมื่อถึงช่วงตัดไหมประมาณวันที่ 8 - 14 แผลจะเริ่มสมานตัว เปลือกตาที่บวมจะยุบลง ทำให้ชั้นตาที่ทำเริ่มเห็นเป็นธรรมชาติมากขึ้น อย่างไรก็ตามการที่ชั้นตาจะเข้าที่สวยอาจใช้เวลาประมาณ 4 - 6 เดือน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการดูแลแผลและสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล
วิธีลดบวมหลังทําตาที่ได้ผลดีที่สุด คือการประคบเย็น หลังจากทำตาสองชั้นมาแนะนำให้เริ่มประคบเย็น 4 วันแรกหลังการผ่าตัด โดยจะช่วยให้หลอดเลือดหดตัว ลดการไหลเวียนของเลือดบริเวณที่บวมและช่วยป้องกันการฟกช้ำ ทำให้แผลหายบวมได้เร็วขึ้น โดยสามารถปฏิบัติตามวิธีที่ถูกต้องได้ ดังนี้
การประคบอุ่นเป็นอีกหนึ่งวิธีลดบวมหลังทําตาที่มีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในกรณีที่มีรอยช้ำ ความร้อนจะช่วยให้เส้นเลือดขยายตัว เพิ่มการไหลเวียนเลือดและช่วยดูดซึมสารน้ำที่ตกค้างในเนื้อเยื่อ นอกจากนี้ยังช่วยละลายลิ่มเลือดและทำให้พังผืดนุ่มลง อย่างไรก็ตามควรระวังไม่ให้ร้อนเกินไปเพราะอาจทำให้ผิวหนังไหม้ได้ หากพบว่าขณะประคบร้อนแล้วแผลมีอาการบวมมากขึ้น ควรหยุดประคบทันที โดยแนะนำให้เริ่มเปลี่ยนมาประคบอุ่นในวันที่5หลังการผ่าตัด
วิธีลดบวมหลังทําตาที่ทำได้ง่ายที่สุด คือการนอนยกหัวสูง โดยเฉพาะในช่วง 3 - 5 วันแรกหลังการผ่าตัด การยกศีรษะให้สูงกว่าระดับหัวใจจะช่วยลดแรงดันเลือดที่จะไหลไปสะสมบริเวณที่ผ่าตัด ทำให้ลดอาการบวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรนอนหงายและใช้หมอนหนุนให้ศีรษะสูงกว่าปกติ หลีกเลี่ยงการนอนตะแคงหรือนอนคว่ำ เพราะอาจทำให้เกิดแรงกดที่บริเวณแผลผ่าตัดและทำให้บวมมากขึ้นได้
การรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งเป็นวิธีลดบวมหลังทําตาที่สำคัญมาก โดยเฉพาะหลังผ่าตัด การกินยาฆ่าเชื้อ (หรือยาปฏิชีวนะ) ให้ครบตามที่แพทย์สั่งเพื่อป้องกันการติดเชื้อที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างกระบวนการฟื้นตัว ยาฆ่าเชื้อจะช่วยกำจัดเชื้อแบคทีเรียที่อาจเข้าสู่ร่างกาย ลดความเสี่ยงของการอักเสบและภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ การหยุดยาเองก่อนครบกำหนด อาจทำให้เชื้อดื้อยาหรือกลับมาเติบโตจนก่อให้เกิดปัญหาที่รุนแรงกว่าเดิมได้ ดังนั้น จึงควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัดเพื่อความปลอดภัยและการฟื้นตัวที่ราบรื่น
อาหารการกินมีส่วนสำคัญในการช่วยลดอาการบวมหลังทำศัลยกรรม การเลือกรับประทานอาหารลดบวมหลังศัลยกรรมที่เหมาะสมจะช่วยเสริมการฟื้นฟูและลดอาการบวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยอาหารที่มีส่วนช่วยลดบวมได้มีดังนี้
ฟักทองเป็นอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามิน A ซึ่งมีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระและลดการอักเสบได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและเร่งการสมานแผล สามารถนำมารับประทานได้หลากหลายรูปแบบ เช่น ซุปฟักทอง ฟักทองผัดไข่ น้ำฟักทอง ฟักทองนึ่ง เป็นต้น
น้ำมะพร้าวเป็นเครื่องดื่มธรรมชาติที่อุดมไปด้วยคุณประโยชน์มากมาย ประกอบด้วย วิตามิน C วิตามิน B กรดอะมิโนและแร่ธาตุสำคัญ เช่น แคลเซียม แมกนีเซียมและเหล็ก ซึ่งคุณสมบัติพิเศษของน้ำมะพร้าวในการช่วยล้างพิษและขับของเสียออกจากร่างกาย ทำให้เป็นเครื่องดื่มที่เหมาะสำหรับผู้ที่เพิ่งผ่านการทำศัลยกรรม
น้ำใบบัวบกเป็นเครื่องดื่มสมุนไพรที่มีสรรพคุณโดดเด่น มีส่วนช่วยลดอาการบวมช้ำ บรรเทาอาการอักเสบ กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและเร่งการสมานแผล จึงเป็นอาหารลดบวมหลังศัลยกรรมที่หลาย ๆ คนเลือกดื่มกันอยู่บ่อย ๆ
หลายคนอาจเคยได้ยินว่าไม่ควรรับประทานไข่หลังทำศัลยกรรมเพราะจะทำให้เกิดแผลคีลอยด์ได้ แต่จริง ๆ แล้ว ไข่เป็นอาหารลดบวมหลังศัลกรรมชั้นเยี่ยมและมีประโยชน์อย่างมากสำหรับการฟื้นฟูหลังผ่าตัด เพราะในไข่แดงมีกรดอะมิโนสำคัญ 2 ชนิด คือ Tryptophan และ Tyrosine ที่มีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยลดอาการบวมและการอักเสบได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ควรรับประทานในปริมาณที่พอดี ไม่ทานเยอะจนเกินไป
วิตามินมีบทบาทสำคัญในการช่วยลดอาการบวมและเร่งการฟื้นฟูหลังศัลยกรรม โดยเฉพาะวิตามิน C ซึ่งถือเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยในการสร้างคอลลาเจนและเสริมสร้างความแข็งแรงของหลอดเลือด แนะนำให้รับประทานวิตามินซีวันละ 100 - 200 มิลลิกรัม โดยสามารถรับประทานผักและผลไม้ที่มีวิตามิน C สูงได้ เช่น ส้ม ฝรั่ง มะละกอ กีวี บรอกโคลี เป็นต้น หากทานเป็นวิตามินสังเคราะห์ แนะนำให้เริ่มรับประทานได้หลังจากตัดไหมแล้ว
การประคบเย็นและอุ่นควรทำตามลำดับเวลาที่เหมาะสม โดยในช่วง 4 วันแรกหลังผ่าตัด วิธีลดบวมหลังทําตาคือแนะนำให้ประคบเย็นเพื่อห้ามเลือด หลังจากนั้นจึงค่อยเริ่มประคบอุ่นตั้งแต่วันที่ 5 เป็นต้นไป ซึ่งการประคบอุ่นจะช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น ลดการคั่งของเลือดที่ทำให้เกิดรอยช้ำได้
วิธีลดบวมหลังทําตาและการดูแลตัวเองหลังศัลยกรรมเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้การฟื้นตัวเป็นไปอย่างรวดเร็วและได้ผลลัพธ์ที่สวยงามตามต้องการ การประคบเย็น-อุ่นอย่างถูกวิธี การนอนยกหัวสูง การทานยาตามแพทย์สั่งและการเลือกรับประทานอาหารลดบวมหลังศัลยกรรมที่เหมาะสม ล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่จะช่วยลดอาการบวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัดและสังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่สวยถูกใจ